@guberniapiotrkowska

W 1873 roku szalejąca w Piotrkowie epidemia cholery jednego dnia odebrała rodzinie Kańskich troje dzieci: czteroletnią Wandzię, dwuletniego Ludka i roczną Stefcię. Ich grób – znany jako “pomnik dzieci Kańskich” - to jeden z najcenniejszych i najpiękniejszych zabytków piotrkowskiego cmentarza. Trudno go przeoczyć: usytuowany przy głównej alei, niedaleko wejścia, niemal wita odwiedzających nekropolię. Na pomniku dwoje starszych dzieci trzyma między sobą najmłodsze. Ludek spogląda ku ziemi, ku przechodniom, Wandzia i Stefcia patrzą gdzieś w niebo. Kamienne buzie budzą podskórny niepokój. Niewinne, spokojne, wciąż dziecięce - a jednak już nie z tego świata. U stóp małych Kańskich wije się wężowaty smok, odczytywany jako symbol zła i śmierci. W 1875 roku obok starszego rodzeństwa spoczęła czteromiesięczna Irenka. Wedle wspomnień na pogrzebie starszej trójki zjawiło się morze ludzi - jedni zaprzyjaźnieni z rodziną, inni kierowani współczuciem, a jeszcze inni ciekawością. Ojciec dzieci, Jordan Władysław Kański, urodzony w 1840 roku na Wołyniu, przybył do Piotrkowa w 1865 roku. Był osobą znaną w mieście – pedagogiem (nauczycielem fizyki w gimnazjum męskim), statystykiem, działaczem społecznym, założycielem czasopisma “Tydzień”, inspektorem podatkowym i orędownikiem Towarzystwa Dobroczynności dla Chrześcijan w Piotrkowie. Autorem pomnika jest wielokrotnie nagradzany artysta-rzeźbiarz Juliusz Faustyn Cengler. Jordan Kański przesłał mu zdjęcia zmarłych, a Cengler na ich podstawie stworzył realistyczne rzeźby. Pomnik dzieci Kańskich dał mu pierwszą nagrodę podczas wystawy rzeźby nagrobnej w Paryżu. Dziś, 18 sierpnia 2022 roku, mija sto czterdzieści dziewięć lat od śmierci małych Kańskich. Źródło: M. Furman, "Między prowincją a wielkim światem. Życie społeczno-kulturalne Piotrkowa 1867-1884". Fotografie pomnika ze zbiorów prywatnych. #cmentarz #kański #epidemia #cholera #cengler #pomnik #rocznica #Piotrków #guberniapiotrkowska #królestwopolskie #XIXwiek #carskarosja #podzaborami #historia #hobby